Ha,
Ik heb ruim 1100 doopdatums van voor 1811 in mijn database. In mijn beleving zou er wel gedoopt zijn op zondag, maar de cijfers leveren het volgende beeld:
Dag Aantal
zo 522
ma 39
di 110
wo 111
do 282
vr 78
za 27
Weliswaar een sterke voorkeur voor zondag, maar ook alle andere dagen. Weet iemand hoe dit zit?
Hessel de Walle
dopen op zondag???
-
hesseldewalle
- Berichten: 1478
- Lid geworden op: dinsdag 5 sep 2006 11:44 am
- Locatie: Eelde
- Contacteer:
dopen op zondag???
Laatst gewijzigd door hesseldewalle op vrijdag 23 jan 2009 4:25 pm, 2 keer totaal gewijzigd.
Geïnteresseerd in grafschriften en andere opschriften van voor 1811
-
Maikel Galama
- Berichten: 3121
- Lid geworden op: dinsdag 6 dec 2005 12:31 pm
- Locatie: Workum
dopen op zondag???
Hoi Hessel,
kun je ze ook nog uitsplitsen per religie ?
Misschien levert dat een iets duidelijker beeld op.
Groetjes, Maikel
kun je ze ook nog uitsplitsen per religie ?
Misschien levert dat een iets duidelijker beeld op.
Groetjes, Maikel
-
hesseldewalle
- Berichten: 1478
- Lid geworden op: dinsdag 5 sep 2006 11:44 am
- Locatie: Eelde
- Contacteer:
-
Litsehimmel
- Berichten: 864
- Lid geworden op: maandag 16 jan 2006 11:51 pm
- Locatie: Lioessens, Frysl
-
Maikel Galama
- Berichten: 3121
- Lid geworden op: dinsdag 6 dec 2005 12:31 pm
- Locatie: Workum
dopen op zondag???
Hoi Hessel,
de religie heeft vast invloed op de doopdag alleen wilde ik dat graag via jouw bestand zien.
En LH, de doop van zwakke kindjes zou ik juist iets uitstellen of de pastoor of dominee aan huis laten komen.
Groetjes, Maikel
de religie heeft vast invloed op de doopdag alleen wilde ik dat graag via jouw bestand zien.
En LH, de doop van zwakke kindjes zou ik juist iets uitstellen of de pastoor of dominee aan huis laten komen.
Groetjes, Maikel
-
hesseldewalle
- Berichten: 1478
- Lid geworden op: dinsdag 5 sep 2006 11:44 am
- Locatie: Eelde
- Contacteer:
-
Tjerk Tigchelaar
- Berichten: 566
- Lid geworden op: vrijdag 2 dec 2005 3:29 pm
- Locatie: Veenendaal
- Contacteer:
Hessel,
Katholieken werden in z'n algemeenheid op de dag van geboorte gedoopt dus dat verklaart mogelijk al veel. Verder weet ik in ieder geval zeker dat er in Harlingen op dinsdag ook werd gedoopt, waarom weet niemand. Mogelijk dat dat in meer plaatsen gebeurde.
Voor de dopen op donderdag: een verklaring kan zijn de overgang van de Juliaanse naar Gregoriaanse kalender en het in de beginperiode van de Gregoriaanse kalender vasthouden aan de Juliaanse kalender. Als willekeurig voorbeeld: gedoopt op zondag 14-2-1712 (Juliaans) is donderdag 25-2-1712 (Gregoriaans).
Groeten,
Tjerk Tigchelaar
Katholieken werden in z'n algemeenheid op de dag van geboorte gedoopt dus dat verklaart mogelijk al veel. Verder weet ik in ieder geval zeker dat er in Harlingen op dinsdag ook werd gedoopt, waarom weet niemand. Mogelijk dat dat in meer plaatsen gebeurde.
Voor de dopen op donderdag: een verklaring kan zijn de overgang van de Juliaanse naar Gregoriaanse kalender en het in de beginperiode van de Gregoriaanse kalender vasthouden aan de Juliaanse kalender. Als willekeurig voorbeeld: gedoopt op zondag 14-2-1712 (Juliaans) is donderdag 25-2-1712 (Gregoriaans).
Groeten,
Tjerk Tigchelaar
-
hesseldewalle
- Berichten: 1478
- Lid geworden op: dinsdag 5 sep 2006 11:44 am
- Locatie: Eelde
- Contacteer:
Hallo Tjerk,
Ik heb alles van voor 1713 even weggelaten:
Dag Aantal
Zo 352
ma 18
di 52
wo 63
do 36
vr 51
za 12
Dat van de katholieken zal kloppen. Ik kan het met mijn gegevens niet staven: 10 van mijn 147 gevallen zijn op dezelfde dag gedoopt, en of ze katholiek zijn weet ik niet.
Ik heb alles van voor 1713 even weggelaten:
Dag Aantal
Zo 352
ma 18
di 52
wo 63
do 36
vr 51
za 12
Dat van de katholieken zal kloppen. Ik kan het met mijn gegevens niet staven: 10 van mijn 147 gevallen zijn op dezelfde dag gedoopt, en of ze katholiek zijn weet ik niet.
Geïnteresseerd in grafschriften en andere opschriften van voor 1811
-
Tjerk Tigchelaar
- Berichten: 566
- Lid geworden op: vrijdag 2 dec 2005 3:29 pm
- Locatie: Veenendaal
- Contacteer:
-
hesseldewalle
- Berichten: 1478
- Lid geworden op: dinsdag 5 sep 2006 11:44 am
- Locatie: Eelde
- Contacteer:
Hallo Tjerk,
Maar als ik het goed begrijp kan dat alleen een rol gespeeld hebben in de eerste jaren na de invoering van de Gregoriaanse kalender. Toen kon men zeggen dat een zondag eigenlijk een "donderdag" was.
Daarvoor speelde dat niet en dat zie je toch die verdeling over meerdere dagen.
Mij is het allemaal nog niet duidelijk en ik vraag me af of het wel met de kalenders te maken heeft.
Hessel
Maar als ik het goed begrijp kan dat alleen een rol gespeeld hebben in de eerste jaren na de invoering van de Gregoriaanse kalender. Toen kon men zeggen dat een zondag eigenlijk een "donderdag" was.
Daarvoor speelde dat niet en dat zie je toch die verdeling over meerdere dagen.
Mij is het allemaal nog niet duidelijk en ik vraag me af of het wel met de kalenders te maken heeft.
Hessel
Geïnteresseerd in grafschriften en andere opschriften van voor 1811
-
hesseldewalle
- Berichten: 1478
- Lid geworden op: dinsdag 5 sep 2006 11:44 am
- Locatie: Eelde
- Contacteer:
Nog even verder nagedacht:
Nog even nagezocht. De Gregoriaanse kalender werd in het zuiden van Europa na 4 oktober 1582 ingevoerd, een donderdag. De dag erna was 15 oktober maar wel een vrijdag. Had dus eigenlijk een maandag moeten zijn. En de zondag eigenlijk een woensdag. Bij ons werd die kalender ergens rond 1700. Het verschil was toen al opgelopen tot 11 dagen (In Engeland dachten de mensen dat ze ook echt 11 dagen korter zouden leven
.
De computer maakt die sprong terug niet en dat verklaart inderdaad deels het volgende:
Voor 1700:
dag aantal
zo 71
ma 15
di 50
wo 19
do 235
vr 13
za 12
De donderdag moet dus als een zondag worden gelezen.
Na 1700:
dag aantal
zo 458
ma 27
di 60
wo 92
do 48
vr 66
za 16
Blijft de vraag waarom er op al die andere dagen gedoopt werd. Kennelijk moet de verklaringen in een aantal zaken gezocht worden:
a) de katholieken die gelijk doopten (?)
b) de zwakke kinderen
c) Harlingen op dinsdag
d) overig
Hessel
Nog even nagezocht. De Gregoriaanse kalender werd in het zuiden van Europa na 4 oktober 1582 ingevoerd, een donderdag. De dag erna was 15 oktober maar wel een vrijdag. Had dus eigenlijk een maandag moeten zijn. En de zondag eigenlijk een woensdag. Bij ons werd die kalender ergens rond 1700. Het verschil was toen al opgelopen tot 11 dagen (In Engeland dachten de mensen dat ze ook echt 11 dagen korter zouden leven
.De computer maakt die sprong terug niet en dat verklaart inderdaad deels het volgende:
Voor 1700:
dag aantal
zo 71
ma 15
di 50
wo 19
do 235
vr 13
za 12
De donderdag moet dus als een zondag worden gelezen.
Na 1700:
dag aantal
zo 458
ma 27
di 60
wo 92
do 48
vr 66
za 16
Blijft de vraag waarom er op al die andere dagen gedoopt werd. Kennelijk moet de verklaringen in een aantal zaken gezocht worden:
a) de katholieken die gelijk doopten (?)
b) de zwakke kinderen
c) Harlingen op dinsdag
d) overig
Hessel
Geïnteresseerd in grafschriften en andere opschriften van voor 1811
-
Margreet Huisman
- Berichten: 5350
- Lid geworden op: zaterdag 10 dec 2005 1:02 am
Hoi,
Ik had ooit het idee dat rk meteen en hervormd pas na 3 weken doopte, of later,
maar dat werd door diverse mensen tegengesproken. Bestanden vol snelle dopers hadden ze, en treuzelaars waren dan gewoon wat minder gelovig.
Toen ik het beter nakeek in die plaatsen met de gb-datums erbij, doopte men idd begin 1600 snel,
en pas later verschuift het dan naar die 2-3 week later.
Mode?
Gewoon praktisch wegens een soort dominee-tekort?
Veranderde opvattingen? meer feest en familie erbij, moeder zelf ook en zo.
Hervormd doopt immers ook vaak in een andere dan de eigen woonplaats. Je zou denken als het toch 2-3-4 weken later kan, wacht dan tot je eigen woonplaats open is, maar nee.
mvg margreet
Ik had ooit het idee dat rk meteen en hervormd pas na 3 weken doopte, of later,
maar dat werd door diverse mensen tegengesproken. Bestanden vol snelle dopers hadden ze, en treuzelaars waren dan gewoon wat minder gelovig.
Toen ik het beter nakeek in die plaatsen met de gb-datums erbij, doopte men idd begin 1600 snel,
en pas later verschuift het dan naar die 2-3 week later.
Mode?
Gewoon praktisch wegens een soort dominee-tekort?
Veranderde opvattingen? meer feest en familie erbij, moeder zelf ook en zo.
Hervormd doopt immers ook vaak in een andere dan de eigen woonplaats. Je zou denken als het toch 2-3-4 weken later kan, wacht dan tot je eigen woonplaats open is, maar nee.
mvg margreet
-
KWdJ
- Berichten: 30
- Lid geworden op: zaterdag 18 aug 2007 8:04 pm
- Locatie: Alphen aan den Rijn
- Contacteer:
Dopen op zondag?
Beste Margreet en anderen,
Jouw observatie komt overeen met andere. In de tijd na de Reformatie werd in de Gereformeerde (= de latere Hervormde) Kerk zo spoedig mogelijk na de geboorte gedoopt, vaak zonder de moeder (die nog in het kraambed lag). Bij de doopvragen werd in het doopformulier dat stamt uit het einde van de 16e en begin van de 17e eeuw alleen de vader aangesproken. Het dopen vond meestal op zondag plaats. Vroegdoop vanwege zwakte kwam in Gereformeerde kringen nauwelijks voor, ook al omdat de kerkelijke leer dat niet vereiste (de doop was geen 'toegangskaartje' voor de hemel). In de loop van de 18e eeuw begint het gebruik te ontstaan dat de moeder bij de doop aanwezig was en wordt de periode tussen geboorte en doop groter.
Het vervolg is voor genealogen niet zo belangrijk, maar ik vermeld het toch maar even. In 1817 komen er enkele wezenlijke veranderingen. De Hervormde synode verbiedt het dopen in doordeweekse diensten. Iedere gemeente dient per jaar een aantal doopzondagen in te stellen, afhankelijk van de grootte van de gemeente. Dat betekende zeker in kleinere plaatsen dat men soms enkele maanden moest wachten. Degenen die in 1834 zich afscheidden van de Hervormde Kerk (de zgn. Afscheiding) hielden deze lijn aan. Een tweede uittocht uit de Hervormde Kerk (de zgn. Doleantie) in 1886 greep terug op de oude praktijk: zo vroeg mogelijk na de geboorte (op zondag) dopen. Deze praktijk ging ook de boventoon voeren in de Gereformeerde Kerken in Nederland, die in 1892 ontstond en waarin de meeste afgescheidenen en dolerenden zich verenigden. In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw verzwakte deze praktijk: de periode tussen geboorte en doop nam toe, al waren er ook gemeentes uit de Afscheiding waar altijd al wat langer gewacht werd met dopen.
Hartelijke groet,
Klaas-Willem.
Jouw observatie komt overeen met andere. In de tijd na de Reformatie werd in de Gereformeerde (= de latere Hervormde) Kerk zo spoedig mogelijk na de geboorte gedoopt, vaak zonder de moeder (die nog in het kraambed lag). Bij de doopvragen werd in het doopformulier dat stamt uit het einde van de 16e en begin van de 17e eeuw alleen de vader aangesproken. Het dopen vond meestal op zondag plaats. Vroegdoop vanwege zwakte kwam in Gereformeerde kringen nauwelijks voor, ook al omdat de kerkelijke leer dat niet vereiste (de doop was geen 'toegangskaartje' voor de hemel). In de loop van de 18e eeuw begint het gebruik te ontstaan dat de moeder bij de doop aanwezig was en wordt de periode tussen geboorte en doop groter.
Het vervolg is voor genealogen niet zo belangrijk, maar ik vermeld het toch maar even. In 1817 komen er enkele wezenlijke veranderingen. De Hervormde synode verbiedt het dopen in doordeweekse diensten. Iedere gemeente dient per jaar een aantal doopzondagen in te stellen, afhankelijk van de grootte van de gemeente. Dat betekende zeker in kleinere plaatsen dat men soms enkele maanden moest wachten. Degenen die in 1834 zich afscheidden van de Hervormde Kerk (de zgn. Afscheiding) hielden deze lijn aan. Een tweede uittocht uit de Hervormde Kerk (de zgn. Doleantie) in 1886 greep terug op de oude praktijk: zo vroeg mogelijk na de geboorte (op zondag) dopen. Deze praktijk ging ook de boventoon voeren in de Gereformeerde Kerken in Nederland, die in 1892 ontstond en waarin de meeste afgescheidenen en dolerenden zich verenigden. In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw verzwakte deze praktijk: de periode tussen geboorte en doop nam toe, al waren er ook gemeentes uit de Afscheiding waar altijd al wat langer gewacht werd met dopen.
Hartelijke groet,
Klaas-Willem.
