Zwitsers in Oostermeer ?

algemene vragen over genealogisch onderzoek bij Tresoar
Plaats reactie
simkos
Berichten: 133
Lid geworden op: woensdag 19 nov 2008 3:05 pm

Zwitsers in Oostermeer ?

Bericht door simkos » maandag 11 dec 2017 12:48 pm

Geachte mede onderzoekers,

In mei 1924 werd gepubliceerd: Oostermeer, geschreven door B.R. Veltman. Op bladzij 72 onder de rubriek De Doopsgezinde Kerk staat de volgende zin:

"Omstreeks 1620 vestigden zich op het Witveen (gemeente Tietjerksteradeel) de eerste Doopsgezinden. Het waren vluchtelingen uit Zwitserland, herwaarts gekomen zijnde om het zwaard der vervolging, dat hen daar van de zijde der protestanten, bedreigde, te ontgaan. In de eenzame hoogveenstreken niet lastig gevallen>"

Het jaartal 1620 is terug te herleiden op een publicatie van Steven Blaupot ten Cate, Geschiedenis der Doopsgezinden in Friesland, blz. 306, uitgegeven in 1839.

Of verward de heer Veltman de berichtgeving met geluiden over Zwitsers Doopsgezinden, die van 1720 - 1729 in Surhuisterveen zijn geweest en daarna naar Noord Amerika zijn vertrokken. Hun komst in Surhuisterveen is 100 jaar later.

Zijn er nog andere bronnen over Doopsgezinden rond 1620.

Wie kan mij hierover enige informatie geven.

Groeten van Simkos.

Gebruikersavatar
Hinke Westra
Berichten: 567
Lid geworden op: zaterdag 10 dec 2005 4:52 pm
Contacteer:

Re: Zwitsers in Oostermeer ?

Bericht door Hinke Westra » maandag 11 dec 2017 9:44 pm

Hallo Simkos,

In het boek 'de Rotefalle troch de ieuwen hinne' van L. Atsma, Kl. J. Bekkema en H. Keuning, staat een stuk over de Doosgezinde gemeente (pag. 114 e.v.) waarin ook Veltman, Ds. Platinus en hun opmerkingen over vluchtelingen worden genoemd.

Groet, Hinke Woudt
http://woudt.frl/

Tjeerd P. Inia
Berichten: 179
Lid geworden op: woensdag 7 dec 2005 12:30 pm
Contacteer:

Re: Zwitsers in Oostermeer ?

Bericht door Tjeerd P. Inia » dinsdag 12 dec 2017 12:43 am

Beste Simkos,

In 1983 is door de Fryske Akademy het volgende boekwerkje uitgegeven "Ferbân yn us wurk, Diel IV, Mennisten - Doopsgesinden 1557 - 1810" Het boekwerkje telt 42 bladzijden met namen van Friese Doopsgezinden, gesorteerd per regio, in Tytsjerksteradiel wordt alleen Eastermar (+ It Wytfean) genoemd, sortering op dezelfde wijze als dhr. R.S. Roarda. De vroegste vermelding in Eastermar betreft "Gaucke Tiercx, "Op 5 febrewaris 1685 kurator: "vermits mennonyts gesint zijnde bij handtastinge onder jae en neen in eedes plaetse". Smellingerlân N1, side 49. Verder worden in de periode tussen 1685 en 1801 vermeld: Brugt Eryts; Hans Jochums; Jan Jelles; Bastiaan Egberts; Jochum Jans; Erijt Erijts; Eghbert Dircks; Liebbe Petrus; Warner Petrus.

In het nabije Smallingerland worden veel meer Doopsgezinden vermeld. Echter ook hier geen vermeldingen rond 1620, de eerste vermelding in dit boekwerkje betreft Rinnert Jans, Sm. Opeinde, Claes Jochums Rottefalle, Gaucke Tzierckx op 't Witveen, voorstanders Mennonyte Armen, 20 juny 1676. Smellingerlân U4, side 164.

In het eveneens nabije Achtkarspelen worden ook meer Doopsgezinden vermeld dan in Tytsjerksteradiel: de vroegste 2 vermeldingen komen uit de periode rond 1620:
1. Vrouck Johannes, widdo Syerd Hedzers, ûnder Stiensgea: 15 juny 1626 ferklearret oangeande ynventaris: "Godt tot getuighe". Achtkarspelen M4, side 228
2. Hylk Copsma, widdo Miedt Pieters, troude op 'en nij Cornelis Gerrijts: 10 juny 1625: by de boeken: "Antwoordlied op een wederdopers lasterlied". Achkarspelen M4, side 36

Overigens in de gegevens van dhr. Nieuwland http://www.pnieuwland.nl/is ook nog veel waardevolle informatie te vinden over de doopsgezinden in deze regio in de periode rond 1620])

met vriendelijke groet,

Tjeerd P. Inia
Genealogie: Inia / Ynia / IJnia / Inja / Inea

simkos
Berichten: 133
Lid geworden op: woensdag 19 nov 2008 3:05 pm

Re: Zwitsers in Oostermeer ?

Bericht door simkos » dinsdag 12 dec 2017 9:52 am

Beste Hinke en Tjeerd,

De opmerking van ds Plantinus geeft een antwoord. Ds Plantinus stond in de periode 1839-1845 in Rottevalle-Witveen. Hij schrijft over "vluchtelingen". niet over "Zwitsere" komaf.

De toevoeging van "Zwitserland" Is dus een toevoeging van de heer Veltman.

Een deel van de bronnen genoemd door Tjeerd waren mij bekend en andere zal ik meenemen in mijn verder onderzoek.

Hoe zoek je in de collectie van Piet Nieuwland als je geen namen ter beschikking hebt.

Kun je zoeken op begrippen : vermaner, dienaar, leraar, handtastinge en andere doperse benamingen?

Groeten van Simkos.

Margreet Huisman
Berichten: 5350
Lid geworden op: zaterdag 10 dec 2005 1:02 am

Re: Zwitsers in Oostermeer ?

Bericht door Margreet Huisman » dinsdag 12 dec 2017 1:29 pm

Mennon* werkt in elk geval wel in de Persoonsgegevens -
doopsgez* ook (386 resultaten)
zwitser* 9
switser* 5
vlucht* 8

Onderin, in de informatie- en hypotheekboeken kun je ook zoeken met begrippen -
met dienaar krijg je enkel 4 dominees,
handtas* leidt tot handtastelijk,
maar met mennon* heb je 5 resultaten,
en met doopsgez* 19,

Groet Margreet

simkos
Berichten: 133
Lid geworden op: woensdag 19 nov 2008 3:05 pm

Re: Zwitsers in Oostermeer ?

Bericht door simkos » dinsdag 12 dec 2017 2:59 pm

Bedankt Margreet,

Voor de aanwijzingen. Ik heb de begrippen zwitser en switser al gecontroleerd, maar dat zijn alleen verwijzingen naar Zwitsere soldaten.

Het begrip Vlucht* heeft meestal te maken met de politiek kritieke situatie omstreeks 1787 - 1789 i.v.m. patriotten.

Het begrip: Doosgezind* moet ik rustig doornemen en levert behoorlijk wat informatie op voor de geschiedenis van de Doosgezinde Oostermeer- Witveen en Rottevalle.

Groeten van Simkos

Plaats reactie