Familie Jans van Kromwal,Britswerd en Itens omstr. 1625

[Anton]

Dank voor de toelichting die het perspectief op de jongere kant van de Jansens vergroot.
Was overigens niet van het pad af; het is geen ijdel tijdverdrijf om zijwegen te bewandelen, om bijv. eigen onderzoek te kunnen koppelen aan dat van een ander.
Wat de oudere kant van de Jansens betreft, valt nog steeds te hopen op een naam/familierelatie omstreeks 1660 gezien de vele bekende Jannen, Dirken, Evertsen etc.

[Anton]

Een andere kijk op de zaak.
Zie bovengenoemde acte van 19-3-1716, waarvan de transcriptie m.i. onduidelijk was. Via volgende link http://www.sijses.nl/SijsesAll/np288.htm#iin4206 is kennelijk een andere opvatting van de inhoud te vinden.
Hier wordt Evert Jans, de kleermaker, gezien als vader (en erflater) van Dirk Jans c.s.?! In strijd met de patroniemen van de "kinderen".

[Anton]

Deze link is beter http://www.sijses.nl/SijsesAll/gp1476.htm

[Hielke Leijenaar]

Beste Anton en medespeurders,

Je genoemde link heb ik een tijd geleden eveneens gevonden. Deze Evert Jans is eertijds mijn pijler geweest voor mijn onderzoek (Evert als vader). Evenwel na lang speuren heb ik daar geen resultaat mee behaald. Toen heb ik mijn onderzoeksopzet aangepast op basis van patronymica en het gegeven in de akte omtrent genoemde " een broeder" gerespecteerd. M.a.w. Evert is denk ik een broeder van de genoemde personen in de akte. Op basis van patronymica is de vader dan genaamd Jan.

Zonder enige vorm van bewijslast kwam ik deze Jan tegen op de site van http://www.hennaerderdeel.nl

http://www.hennaerderadeel.nl/pages/sub ... rtens.html

Opten 25e Maij anno 1649 heb ick Jonkheer Oeno van Gro-
uestins Grietman ouer Hennaerderadeel, geadsocieert met
Suffrido Bruijnsma secretaris van voorschreuen Grietenije, mij
vervoecht ten sterffhuijse van wijlen Dirck Dircx
Posthumus tot Oosterendt, ten fijne omme opt versoeck
vande Wedue ende erffgenamene der seluer te maken sepa-
ratie Scheijdinge ende delinge vanden goederen roerende
onroerende met lasten ende profijttten bijde voornoemde Dirck, soo
met Gertije sijn nagelatene wedue in massa als anders
nagelaten, Edoch is eerst ende al vooren anegege-
uen bij voornoemde Dirck nagelaten te wesen navolgende
kinderen ende erffgenamen namentelijck,

Jan Dircx oldt int 24e jare,
Jets Dircx dochter oldt int 22e jare, echtehuijsfroue van Bartel
Sijbrens wonachtich tot Maccum
Griet Dircx dochter oldt int 16e jare, ende
Dirck Dircx zoon oldt int 11e jare, alle bij voornoemde Dirck
Dircx Posthumus, aen Geertije Jans sijn wedue echtelijck ge-
wonnen,
Welcke kinderen alle noch minderjarich wesende, ende dies
volgens niet gequalificeert, om dese ontscheijdinge te
effectueren, sijn voor mij gecompareert voornoemde Jan Dircx zn.
ende Griet Dircx dochter, voor haer ende van wegen Dirck Dircks
zoon haar jongste broeder, versoeckende tot haer cura-
toren ad actum diuisionis ouer haer ende hare goederen,
de Edele Jetse Dircx zoon wonachtich tot Franequer
ende Dirck Dircx Adema tot Oosterlittens, ten fijne
omme hun recht inde ontscheijdinge te defenderen
ende bewaren, bij welcke versoeck de requireerden praesent sijnde
hebben daerin geacquiesceert, voorts belooft in de ontscheij-
dinge der weeskindere profijt te soecken, schade te
schuuen, ende voorts in alles te doen ende laten wes
getrouue curatoren ad actum naer rechte schuldich sijn
ende toestaet, praesterende daerouer den toestaenden Ede ende
sijn voornoemde Jetse ende Dirck tot curatoren ad actum ouer voornoemde
weeskinderen geauctoriseert in forma,[/size]

Zie hier een Jan Dircx van 24 jaar oud in 1649, plaats nabij Itens en Hennaard en de patronymica komt overeen. Gelukstreffer?

Tijdstip, plaats en patronymica liggen dicht bij mijn onderzoekshypothese. Op dit moment kan ik nog niets bewijzen evenwel heb ik nog niet een betere onderzoekslijn gevonden. Zal proberen deze lijn nader uit te zoeken.

Iemand wellicht nog een idee of suggesties?

Met vriendelijke groet,
Hielke Leijenaar

[Anton]

Plausibel, maar nog steeds lijkt een betere transcriptie van de acte relevant; m.n. dat [i]aludo Jansz[/i] is onbegrijpelijk.

De acte van 1649 ken ik uit eigen onderzoek. Overigens een voorbeeld van de vele Jan Dirken etc. in BAA en HEN. De genoemde personen hebben m.i. een verband met de Adema's van Oosterlittens, maar heb de aansluiting nog niet aangetoond.
Mijn collectie begint na ca. 1680 hiaten te vertonen. Zoals gezegd, zonder een verbindende relatie omstreeks 1680, kom ik niet verder. Een advies zou kunnen zijn beroepsonderzoeker Ype Brouwers te benaderen. Hij heeft in het Gen. Jb. 1979 de Adama's van Oosterend en Bozum beschreven en die van Oosterlittens zijdelings genoemd, maar daar niet uitgewerkt. Ook Dirk Dirks Adema ald. wordt vermeld, die voorkomt tot in 1652 naar ik meen.
Over de methodologie van plaats en tijd is overigens zo'n tien jaren geleden een lezenswaardig artikel verschenen in de Nederlandsche Leeuw.

[Anton]

Er zijn nog geen aanwijzingen dat de acte van 1649 betrekking heeft op de kwestieuze Jansens. Om geen losse eindjes m.b.t. Adema achter te laten de volgende hypothese o.g.v. beschikbare gegevens: Dirck Dircks Adema en Dirck Dircks Posthumus zijn geen vader en zoon, maar kunnen beiden zoon zijn van Dirck Feykez te Oosterend [ook genoemd op Stittens in het Boerderijenboek van D.J. van der Meer] en Ipck Jettzedr. (Adema van Schrins in vrouwelijke lijn).

Zou de Jan Dircks (te Oosterend) van 1649, in 1657 gehuwd zijn te Lutkewierum met Aeltie Gerbens van Oosterend? Geen dopen. Ook hier zal wel het nedergerecht moeten worden geraadpleegd.

[Anton]

Correctie: gehuwd in 1657 voor het gerecht van Hennaarderadeel.

[Anton]

Tresoar heeft voor ons een onvolprezen stap gezet door foto's van de boeken van de nedergerechten beschikbaar te stellen. Zie http://www.tresoar.nl/Pages/Nedergerecht.aspx. Er zijn er vele met een index. Dit alles daagt uit om met een cursus paleografie de diepte in te gaan.
M.b.t. het bericht van 26 aug. 2015 inzake de acten uit 1716 en 1720 lijken de familieverhoudingen rond 1700 complexer dan tot nu toe gedacht. Hier enkele kanttekeningen bij de twee transcripties, zonder nadere interpretatie.

Acte uit 1716:
Begint met "[u]Jelte Jans[/u]" cum uxore i.p.v Jelle Jans c.u.
Het zinsdeel met "aludo Janzs" luidt: .... alles soo groot en klein, goed en quaad, met sijnen vordere lasten, profijten, servituten, actien en geregtigheden [u]van ouds [/u] daar toe behorende ......
Het tekstdeel over de verkopers luidt: Alsoo in Coope bekomen van Dirk Jansen woonagtig tot Ytens voor een darde part, sampt Jacob Jansen tot Dockum insgelijx voor een darde part, Jan Jelles tot Ytens, Johannes Jelles huijsman tot Oosterend soo veel nood gesterkt met sijn vader Jelle Jans ontv[ange]r tot Ytens en [u]Theuntie Jans
[/u] gesterkt met haar man Jan Abrahams mede aldaar insgelijx voor een darde part, en alsoo te samen voor het geheel ab intestato Erffge[name]n van hun wijlen Broeder en resp[ectieve] Oom Evert Jans ........

Acte uit 1720
In verband met dat erven in parten van broer en oom Evert is ook het volgende in de acte van 1720 van belang, waar in bovengenoemd bericht aan het einde van de tekst staat "etc etc", omdat het verder slechts zou gaan om betalingstermijnen. Het gaat daar echter nader over parten in de erfenis. Zie de volgende zinnen.
Douwe Dirx c.s. willen ...."eenige aanparten Huisinge en Hovinge cum annexis".... kopen van ....."Jelle Jans tot Ytens, voor hem selffs en gelastigde van de vordere Erffge[name]n van w[ijlen] Evert Jans"....."in 't geheel voor Een hondert drie en dartig ggls: 21 st. waar van de Copers haar Eigen gedeelten, de eerste 1/8 en de twede 1/12 part rendeert negen en twintig ggls: 8 st. blijvende de coopschat van de v[er]kogte gedeelten na sulx Een hondert vier ggls: 13 st. te betalen op drie gelijke termijnen...." etc.

[Anton]

Baarderadeel T 13-05, inv.nr. 11 Recesboeken 1688-1705, fo. 258 vo. 8 jan. 1700.
Pieter Tierds te Britswert en [u]Evert Jans ald. in hun qualiteit [/u][als weesvoogden?! dit volgt uit een latere acte?] deden een “wettelijke” opzegging aan Ede Dircx c.u. ald. van het gebruik van de door de laatsten bewoonde huisinge c.a.
Edo Dircx c.u. protesteerden tegen de betreffende opzegging ter sauvering van hun rechten op dat gebruik. Dit protest liep echter met een sisser af?

Ide Dirks van Britswerd tr. Bolsward 1668 Yts Pauls. Volgens dit inv.nr. 11 had hij later, ca. 1690, een andere echtgenote.

De volgende acte, hoewel qua plaats, tijd en motief diffuus, intrigeert.

Baarderadeel T 13-05, inv.nr. 11 Recesboeken 1688-1705, fo. 250. 17 juli 1699.
Willem Piers [te Bozum] boelgoedroeper van BAA.dl. en Jan Jacobs huisman te Oosterwierum samen curatoren van de kinderen van Trijntie Dircx bij wijlen Jan Gerijtsen, in leven mr. cuijper, en Lieuwe Dircx Fopma voor zichzelf, allen als erfgenamen van w. Aeght Dircx. In die kwaliteit beschuldigen zij Sible Douwes te Bosum van een primaire contumax t.z.v de betaling van 48 cg. (Et cetera.)

Was dit een tweede huwelijk?
Volgens Recesboek BAA.dl inv.nr. 9 woonde deze Lieuwe Dirks Fopma te Bosum, was hij (jan. 1679) gerechtigde in de failliete (?) boedel van Lolcke Dircx (die nog leefde oct. 1678, en herbergier was te Bosum 1669). Over hem en zijn teloorgang is iets te vinden in de Klaaikluten 2010.
Lieuwe Fopma kan gerelateerd zijn aan wijlen Dirck Willems Fopma (1678, leefde nog aug. 1676). Deze Dirk had weeskinderen, met als voogden mederechter Tade Agges van Utingeradeel en Jacob Jans te Rauwerd (1678/1679), die een vordering van 100 gg. hadden op Ipe Douwes te Bosum o.g.v. een obligatie d.d. 3 mei 1661.

Is deze L.D. Fopma identiek aan de Lieuwe Dirks te Britswerd in eerdere berichten op dit onderwerp?!
De L.D. te Britswerd bekende een schuld van 53 cg. 15 st. aan de weduwe en erfgenamen van Lolcke Claesen o.g.v. een cessie door Taecke Minnes(?) van een (restant van een) vordering uit een reversael. BAA.dl inv.nr 9 Recesboeken, fo. 7, 15 maart 1669.

Deze informatie is min of meer steekproefgewijs verkregen; er zal wel meer te vinden zijn.

[Hielke Leijenaar]

Beste Anton,

Dank voor je input. Ben al aan het 'sneupen" in de digitale boeken. Blijkbaar had Evert naast zijn woning eveneens een stukje land eertijds gekocht.

Proclamatieboek 13-09, nedergerecht Hennaarderdeel – invoernummer 49 – blad 11,
1e proclamatie den 10e maij 1702
2e proclamatie den 24e maij 1702
3e proclamatie den 7e Junij 1702
Eewert Jansen tot Britswert begeert inwijsinge, booden, en consent op de coop van (sekere ) vierdehalff pond leeghland miedlanden sijnde…………….onder de klokslag van IJttens…….becomen van Trijntie Harmens echte huisvrouw van Gerben Sijbrens tot IJttens.

Toevallig op navolgende blad nr12 (familiare connectie?)

1e proclamatie den 10e maij 1702
2e proclamatie den 24e maij 1702
3e proclamatie den 11e Junij 1702
Pijter Jansen Mr schoenmaker tot Rien maijor amis sijnde begeert inwijsinge booden en consent op de coop van sekere huisinge…… coop bekomen van wijbren (emig?) ende Yink Sijbrens echtelieden tot Lutkewierum....

Groet
Hielke

[Hielke Leijenaar]

Beste Anton,

Proclamatieboek 13-09, nedergerecht Hennaarderdeel – invoernummer 49 – blad 89
1e proclamatie den 12. januarij 1707
2e proclamatie den 26. januarij 1707
3e proclamatie den 9. februarij 1707

Sjoerd en Tijtie Douwes, Jacob Jans Mr. kuiper tot Doccum, ende Wijbe Wijbes Postumus tot Lichtaard, Elk voor één vierde part……..koop van sekere heerlijke stemdragende zathe tants gelegen in den dorpe IJtens….tegenwoordigh bij de mede koperse Tijtje Douwes gebruikt…. In cope becomen van Sjoerd Idzes Rheenstra tot Rien……

en

Proclamatieboek 13-09, nedergerecht Hennaarderdeel – invoernummer 49 – blad 152
1e proclamatie den 17. Febr: 1712
2e proclamatie den 2. Martii 1712
3e proclamatie den 16. dito.
Wijbe Wijbes en Eke Sijmons egteluiden tot lichtaard begeren consent en inwijsinge op de coop van de geregt vierde part van een sathe lande in ’t geheel groot 30 ponden….gelegen onder den dorpe Ytens…. …..gekogt van Jacob Jans en Teathe Douwes egteluiden tot Dokkum……….

Genoemde gaat over Jacob Jans te Dokkum. Deze zie ik voorlopig in mijn onderzoeksopzet als een broer van Evert Jans van Britswerd.

Interessant is de relatie met Sjoerd Idzes Rheenstra hij was eertijds gehuwd met Aafke Jillerts Fopma (stamboom Jellema, genealogieonline) dit in lijn met je genoemde l.d. Fopma.
Tevens de relatie met de familienaam Postumus (van Lichtaard nabij Ferwerd en Dokkum) wellicht in relatie tot de Posthumus van Oosterend?

Groet Hielke

[Hielke Leijenaar]

Beste Margreet Huisman,

Een tijdje terug heb je eens een opmerking geplaatst omtrent Jelle Jans. Zie deze

Autorisatieboek 13-19, nedergerecht Hennaarderdeel 1656-1811 – invoernummer 19 – blad 29 li
d.d. 27 april 1670- 16 jarige Jelle Jans in relatie tot Jan Jelles en Teuntie Nardis (Nardus).

https://viewer.tresoar.nl/toon.php?id=9037&p=29

Op welke wijze interpreteer jij de onderlinge relatie, buitenom de link met Itens en Hinke Jans.

met vriendelijke groet,
Groet Hielke

[Anton]

Een relatie tussen de Fopma's van Oosterlittens en Lieuwe D. Fopma c.s. niet gevonden. De toenaam Posthumus is m.i. i.c. geen geslachtsnaam, maar de benaming van een postuum geboren kind met eenzelfde voornaam en patroniem als zijn overleden vader. Naar de stamboom Jellema op internet is niet zo lang geleden eens op dit forum verwezen; zooi om buiten beschouwing te laten.

De strekking van de vraag over Jelle Jans is niet helemaal duidelijk. Betreft deze Hinke Jans of juist Teuntie Jans of Teuntie Nardus*? Misschien draagt het volgende iets bij aan een beantwoording.
BAA P4, Proclamatieboek, 22-10-1660: Jildert Sipckes x Aelle? Eises. te Oosterlittens kopen een huis aldaar met bakkersnering, dat zij al bewonen, van Jan Jelles x Teuntie Nardus aldaar. [Bakker JJ en TN tr. Oosterlittens 1650.]
Fedde Jans te Oosterlittens als curator van Douwe Jelles, halfbroer van verkoper, protesteert tegen de proclamatie.

BAA P4, 5-12-1664, Cornelis Gerlofs x Eetske Meinerts te Mantgum kopen huis c.a. (580 gg.), "backerie" en gereedschap (120 gg.) te Hijlaard van Haentie Jans en Teuntie Nardus ald. voor ca 700 gg. (Zij verkochten dit overigens weer op 12-12-1664.)

BAA P4, 2-2-1663 [vlgs. Tresoar 9-2-1663] Haentie Jans tr. gerecht. Teuntie Nardus, beiden te Oosterlittens.

BAA C3, Recesboek, 26-4-1651, Jan Jelles te Oosterlittens contra Harcke Jelles ald. m.b.t. huisraad.

* Is een kort gen. overzicht van de tot nu toe behandelde Jansens waarvan de familierelatie duidelijk is, niet handig voor het verdere onderzoek?

[Anton]

Abuis, excuus. Zie dat ik zoeken baseerde op een verwisseling van Jan(s) Jelle(s) en dus in de tijd terugging.

Volledigheidshalve hier nog de inventarisatie van het sterfhuis van w. Dirk Willems Fopma, ontvanger te Bosum, x Berber Agges. BAA N11, 6-1-1677, 7-2-1677.
Kinderen: Lieuwe 21[woonde later te Jorwerd?], Trijntie 15, Aegh 13 en Willemcke 10 jr.
Curatoren: Jacob Jans te Raard, aangetr. oom, en Tade Agges te Oldeboorn, bijzitter, oom.
In presentie van o.m. Willem Piers en Claes Jacobs, bloedvrienden.
Bezit: o.a. een door mr. Lieuwe Claesen Fopma [x Sas Reiners, schoolmr. en dorpsrechter te Jorwerd, zie H. Sannes, Schoolmeesters in Friesland] aan Dirk Willems gecedeerde obligatie uit 1657 ten laste van Sjoerd Dircx x vr. te Snaeckerbuiren.

[Hielke Leijenaar]

Beste Anton,

De volgende akten kwam ik tegen in de Autorisatieboek 13-19, nedergerecht Hennaarderadeel. Deze hebben mijn inziens allen betrekking op de familielijn en wilde ik jouw en onze medespeurders niet onthouden. Wellicht dat via deze lijnen andere puzzelstukjes op hun plek vallen. Evenwel nog geen informatie annex akten omtrent "de" voorouder Jan. Zie punt 5,6 en 7 omtrent familiebanden voor akte van 1720.
--
1

Autorisatieboek 13-19, nedergerecht Hennaarderdeel 1656-1811 – invoernummer 19 – blad 108
Sjuke en Uylk Rienks voor haar selven en wegens Jan, Tettie en Sytse Rienks alle tot Hinnaard wonagtig regraten
Contra
De ontvanger Jelle Jans en de Jan Dirks huislieden tot Ytens regrarden…hebben de regraten als mennonyten den behoirlijken eed…den 19 april 1717.

Mijn opmerking: Jelle Jans en Jan Dirks benoemd als woonachtig tot Ytens.
Jan Dirks is de zoon van Durk Jans. Durk Jans en Jelle Jans zijn zwagers. Dus Jan Dirks is een oomzegger van Jelle Jans

--
2

Autorisatieboek 13-19, nedergerecht Hennaarderdeel 1656-1811 – invoernummer 19 – blad 112
Jan , Tettie en Sytse Rienks tot Hennaard gesterkt met Jan Dirks hun curator regraten
Contra
Johannes Jelles huisman tot Oosterend regade….. den 18 july 1721

Mijn opmerking: Johannes Jelles is genoemd in akte Evert Jans in 1716.

--
3

Autorisatieboek 13-19, nedergerecht Hennaarderdeel 1656-1811 – invoernummer 19 – blad 127
Bottie Haenties old in’t 20ste en Minne Haenties old in’t 18de jaer, beide wonagtig tot Oosterend regraten
Contra
Gerben Jans Brand vroedsman tot IJlst, en Douwe Dirks huisman tot Lutkewierum regaden…..den 16 april 1728

Mijn opmerking: Douwe Dirks pakkesizzer of omkesizzer van Evert Jans. Onderlinge familiare connectie in genoemde akte is mij nog niet duidelijk… Evenwel zie ik nu ik het opschrijf een relatie (Haentie) met onderstaand onderdeel nr. 5.

--
4

Autorisatieboek 13-19, nedergerecht Hennaarderdeel 1656-1811 – invoernummer 19 – blad 156
Geertje Gerrits oud in’t 15 de jaar en Jakob gerritsz oud 11 jaaren beide te IJttens gesterkt met haar beide oomen Douwe en Jan Dirksz huislieden te Lutkewierum en IJtens da’f
Regten
contra
Paulus Smeedema vroetsman en rentmeester der stede Dokkum requireerde……..

Mijn opmerking: Link met Jacob Jans van Dokkum (mr kuiper) via oomzegger Gerryt Dircks met zijn vrouw Sjoukje Benedictus naar gehuwde zus van Sjoukje Benedictus met Paulus Smeedema. M.a.w. een oude Dokkumer connectie binnen de familielijn.



Nu terug naar akte omtrent Evert Jans met personen in 1720 e.e.a. in relatie met gevraagde "Jan". In onderstaande een stukje familie relatie omtrent Jan Dirks en Jan Jellis

--
5

Autorisatieboek 13-19, nedergerecht Hennaarderdeel 1656-1811 – invoernummer 19 – blad 110
Akke Haenties old in’t (18)? de jaer en Antie Haenties old in’t (15)?de jaer gesterkt met Rixt Wybes haer moeder tot IJtens regraten
Contra
Tjeert Sijtses huisman tot Ytens en Jan Dirks huisman aldaar regaden…hebben de regaden den behoirlijken eed als mennonisten…...25 maij 1718

Mijn opmerking: Jan Dirks genoemd als mennoiet, Zie Tjeert Sijtses, zie blad 131-li en re of anders onderstaande punt 6

--
6

Autorisatieboek 13-19, nedergerecht Hennaarderdeel 1656-1811 – invoernummer 19 – blad 131-li
Akke Jans weduwe Tjeert Sijtses dog haer nu ten twedemaal in egte verbonden hebbende wonagtig tot Ytens, als moeder over haar dogter Akke Tjeerds , old 12 jaren in die als regrate
Contra
Jan Dirks huisman tot Ytens aengehouwde oom vaders wegen over de origte regonte , in dyen regade……….15 junij 1729

Mijn opmerking; partner eerste huwelijk van Jan Dirks voor 1713 was mij niet bekend. Mijn intepretatie, genoemde in akte "vaders wegen" als in vader van genoemde kinderen in akte dus Tjeerd Sytses. Eerste huwelijk van Jan Dirks dan een dame met patronymica Sijtses.? M.a.w. een zus(je) van Tjeert Sijtses?

Op basis van mijn intepretatie van akte onder punt 5 dan Tjeerd Sytses is gehuwd geweest met Rixt Wybes. Kinderen patronymica is Haenties dus Rixt Wybes eerder gehuwd geweest met een Haentie.

--
7

Autorisatieboek 13-19, nedergerecht Hennaarderdeel 1656-1811 – invoernummer 19 – blad 131-re
Akke Jans weduwe Tjeert Sijtses dog nu hertrouwt met Jan Jelles huisman tot IJtens, als moeder over Akke Tjeerds old 12 jaren wonagtig tot Ytens regrate ter eenre
Ende
Jan Jellis huisman tot Ytens regade ter andere sijden……….den 21 julij 1729

--

In antwoord op je vraag omtrent een stukje genealogie omtrent de huidige stand, die zal ik uitwerken en nog toevoegen.

Groet
Hielke