Locaties terpaarde

[BartjeF]

Als detectoramateur ben ik continu op zoek naar interessante plekken om te zoeken naar stukjes geschiedenis. Terpen kunnen een rijke bron aan informatie opleveren maar misschien net zo interessant zijn de plekken, waar na de omvangrijke terpafgravingen, terpaarde terecht is gekomen. Op deze plekken zijn vondsten mogelijk tot in de romeinse tijd. Het is mij duidelijk dat veel terpaarde naar de arme zandgronden zijn vervoerd ter bevruchting van de arme grond.

Lastiger is het om de exacte locaties aan te wijzen waar deze terpaarde terecht is gekomen. Mijn concrete vraag is of er ook mensen op dit forum zijn die hier meer kennis van hebben of documenten kunnen aanwijzen waar ik deze locaties uit kan opmaken.

Ik hoop van harte dat u me kunt verder helpen.

Groet,
Bart

[Margreet Huisman]

Hoi,

ik weet dus niet meer waar ik dat gelezen heb - de krant?
maar die hadden helemaal uitgevogeld waar de Noordhollandse aarde/mest heen ging
en zochten dan vooral in grond van rijke boeren.

Ik vond nu 5 artikelen in de Leeuwarder Courant - met detector terpaarde
http://www.dekrantvantoen.nl
1995: http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article ... 2Cterpaard
2003: http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article ... 2Cterpaard
2005: http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article ... 2Cterpaard
2007: http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article ... 2Cterpaard
2009: http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article ... 2Cterpaard

Ik weet nog steeds niet hoe ze het uitgevogeld hebben,
misschien via bewaarde vrachtbrieven van de skutsjes? of uit gemeente/kerk-administratie?
noch de preciezere lokaties.
maar misschien kun je met andere zoekwoorden meer achterhalen
of contact met die mensen of de genoemde musea opnemen.

groet Margreet

[BartjeF]

Hoi Margreet,

Bedankt voor je antwoord. Handig om inderdaad krantenartikelen bij langs te gaan. Ervaring heeft me geleerd dat contact opzoeken met de mensen zelf doorgaans weinig oplevert, ze willen het stuk land zo veel mogelijk voor zichzelf houden.

Het achterhalen van vrachtbrieven is ook nog een goeie. Ik ga daar ook eens naar op zoek

[Margreet Huisman]

Hoi,

zoiets stond ook al in zo'n artikel - het voor zich houden.
Misschien wordt hier wat meer uitgewisseld? Het Argeologysk Wurkferban van de Fryske Akademy.
http://www.fryske-akademy.nl/undersyk/w ... sword_list[]=argeologysk

Ik heb Tresoar zelf ook nog even doorgekeken - via menu Onderzoek > Archiefonderzoek en het woord terpaarde of terpgrond

Hv gemeente Boornbergum-Kortehemmen: 122 Kwitantie betreffende de levering van terpaarde aan de kerkvoogdij van Kortehemmen, 1921
HV gemeente Britsum-Jelsum-Cornjum: 32 Kasboek van inkomsten uit verkochte terpaarde, 1903-1904

Familie Van Eysinga-Vegelin van Claerbergen
* Register van het vervoer van terpaarde van de terpen te Spannum, Engelum naar boerderijen van jhr. Frans Julius Johan van Eysinga en enkele anderen, met vermelding van de namen der schippers, de hoeveelheid en het aantal vrachten; alsmede van het beheer van de terpen, 1886-1907
* Register van het vervoer van terpaarde van de terp te Bornwird naar boerderijen van jhr. Willem Carel Gerard van Eysinga en H.P. Smids en enkele anderen, met vermelding van de namen der schippers, de hoeveelheid en het aantal vrachten; alsmede van het beheer van de terpen, 1903-1911
*1329 Akte waarbij jhr. Cornelis van Eysinga een perceel terpgrond te Flansum bij Rauwerd verkoopt, 1872; met retroactum, 1861

Verzameling handschriften:
354 Register van afgegeven vrachtbriefjes van terpaarde van het Kloosterland te Oudeschouw voor vervoer naar landerijen van diverse leden van de familie Van Harinxma thoe Slooten (hs 880), 1866-1880.

Lycklamahuis te Beetsterzwaag
* Stukken betreffende een geschil tussen jhr. Augustinus enerzijds en R.S. Westra en T.G. Dokter te Achlum anderzijds, kopers van de terpaarde op een perceel land van de boerderij het Midshuis te Hidaard, eigendom van Augustinus, over de wijze van afvoer van de afgegraven terpaarde, 1899
* Stukken betreffende enige rekesten van jhr. Augustinus aan de gemeenteraad van Hennaarderadeel om de bevaarbaarheid van de Lutkewierumer opvaart te doen verbeteren teneinde het vervoer per schip van terpaarde naar hem toebehorende landerijen aldaar mogelijk te maken, 1890-1891

en via menu Onderzoek > bibliotheek: 3 artikelen:
http://katalogus.tresoar.nl/DB=1/CMD?TR ... HA&SRT=YOP
waaronder deze:

Hogebeintum leverde kipkarren vol 'puikbeste terpaarde' / Paul Achterberg
In: Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland - (1996) (9 mrt), pag. 20
http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article ... 0309-20010

Dat ging dan wel veelal naar Drenthe, volgens het artikel, maar er staat ook:
Uit 19e eeuwse pachtcontracten blijkt dat landeigenaren hun huurders verplichtten jaarlijks een partij beste dan wel puikbeste terpaarde over hun weilanden uit te strooien....

Met pachtcontracten in menu Archiefonderzoek komt Kortehemmen er weer uit, en nog wat kerken.
pachtcontract levert wat minder.

Dit artikel levert nog de naam van de Hogebeintumer terpbaas Reitsma - (P. in een ander artikel) - en de aarde ging dan veelal naar de Friese Wouden.
http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article ... lm=terpbas
Aldaar verder zoeken met terpbaas levert oa: In Janum ligt nog een stapeltje laadbrieven:
http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article ... lm=terpbas

terpgrond in Bibiotheek geeft slechts deze:
Het gevonden geraamte te Engelum : oude terpgrond geeft geheimen prijs : opgegraven geraamte zeker 1500 jaar oud
In: Bildtsche courant - (1952) (21 jan)
Zo kom je in de krant ook veel bij vondsten tijdens het afgraven, of bij foto's en namen van afgravers - en niet zozeer bij waar die grond naar doorging.

Tenslotte: terpaarde in menu Mens en Goed > Notarieel levert 19 verkopers en kopers op.
Misschien kun je via http://www.hisgis.nl bepalen waar die zich bevonden.
en terpbaas - de namen van 3.

terpbaas in archiefonderzoek:
352 Bevrachtingsregister aangehouden door H. Liezinga, terpbaas bij de afgraving van de terp Rijzenburg onder Huizum, 1922-1923
6292 ** "Terpkasboek" van Piet Elgersma, zoon van Haaije Elgersma, terpbaas van de terp "Het Zwinserhuis" te Britsum, 1943.

vrachtbrieven geeft slechts 4 geheel andere fabrieken bv. Koopmans meel, Makkumer aardewerk - en vrachtbrief 0,

groet Margreet