Ontbinding burgerlijk huwelijk.

Algemene vragen en nieuws over onderzoek bij Tresoar
Plaats reactie
Sible Hettinga
Berichten: 226
Lid geworden op: zondag 22 jan 2006 4:17 pm
Locatie: Harlingen

Ontbinding burgerlijk huwelijk.

Bericht door Sible Hettinga » dinsdag 9 okt 2007 2:45 am

Beste Andrys,

Dit bericht richt ik maar aan jou, want ik neem aan dat jij wel zult zorgen dat het op de juiste plaats terecht komt. Ik doe het via het forum omdat het ook voor anderen van belang kan zijn en opdat Maikel en andere betrokkenen kunnen zien dat ik nu echt voor het Hettingaboek bezig ben en dus weinig van mij op het forum laat horen.

Bij mijn naspeuringen kwam ik het huwelijk tegen van Petrus Corsten en Jacobje van der Meer, gehuwd te Harlingen op 18 augustus 1870, akte nummer 53. De moeder van Petrus is Hendrikje van Hettinga en, omdat ook de gezinnen van Hettingadochters in het Hettingaboek zullen worden opgenomen, vond ik deze akte.

Bij de vermelding van de huwelijksakte op de site van Tresoar staat "Huwelijk ontbonden bij vonnis van de arrondissementsrechtbank te Leeuwarden d.d. 6 oktober 1904". Nu heb ik altijd geleerd, en ik neem aan dat dat ook in 1904 zo was, dat een burgerlijk huwelijk wordt ontbonden door de inschrijving van het echtscheidingvonnis (of arrest) in de registers van de Burgerlijke Stand. Uit andere bron heb ik begrepen dat in casu een afschrift van het echtscheidingsvonnis van 6 oktober 1904 is ingeschreven in de registers van de Burgerlijke Stand van de gemeente Harlingen op 20 januari 1905. Het huwelijk van Petrus en Jacobje is dus niet ontbonden op 6 oktober 1904 maar op 20 januari 1905.

Ik heb bij huwelijken ingetikt "ontbonden" en "arrondissementsrechtbank" en ik kwam veel soortegelijke opmerkingen tegen als bij de huwelijksakte van Petrus en Jacobje.

Iedereen wordt geacht de wet te kennen, maar mij is vaak gebleken dat dat dit, in ieder geval op dit punt, niet het geval is. Ik heb meerdere malen meegemaakt dat mensen, die dachten gescheiden te zijn, verplichtingen waren aangegaan en daarna tot hun verbijstering moesten constateren dat zij op het moment van het aangaan van die verpichtingen nog gehuwd bleken te zijn. Het spreekt vanzelf dat een en ander ook voor de nog niet gewezen echtgenoot of echtgenote heel onaangenaam kan zijn.

De goetenis,
Sible.

Otto Kuipers
Berichten: 2
Lid geworden op: woensdag 10 okt 2007 12:16 pm

Ontbinding burgerlijk huwelijk

Bericht door Otto Kuipers » woensdag 10 okt 2007 4:41 pm

Een interessante kwestie en U heeft gelijk, de datum van inschrijving in het register van huwelijken en echtscheidingen is alleen bepalend. Vóór 1915 dacht overigens niet iedereen daar zo over.
In de volgende tekst staat de procedure nog eens beschreven. Bron: Vulsma, R.F., Burgerlijke stand en bevolkingsregister (Den Haag 2002), p. 81; raadpleegbaar op de studiezaal van Tresoar, Leeszaalbibliotheek voormalig Ryksargyf, nr. 174.
'(…..) Indien de rechter de echtscheiding had uitgesproken (of ook de ontbinding van een huwelijk na scheiding van tafel en bed) en deze uitspraak had zogenaamd kracht van gewijsde gekregen (dat wil zeggen dat het vonnis niet meer kon worden aangetast door een daartegen ingesteld hoger beroep), dan moest daarvan inschrijving geschieden in het register van huwelijken en echtscheidingen. Dat moest binnen zes maanden geschieden op verzoek van beide partijen of van één van deze. Werd die termijn overschreden, dan verloor de rechtelijke uitspraak alle kracht en bleef het huwelijk bestaan.
De inschrijving van de echtscheiding of huwelijksontbinding na scheiding van tafel en bed vond plaats in het lopende register van de gemeente, waar het huwelijk gesloten was of vóór een wetswijziging van 27 maart 1915 in die van de woonplaats van de partijen. In grotere gemeenten werd wel, met toestemming van de Minister van Justitie, een speciaal en uitsluitend voor echtscheidingsakten ingericht register gebruikt. Pas indien de inschrijving had plaatsgevonden was het huwelijk ontbonden, en wel met ingang van de dag van de inschrijving. In gedrukte genealogieën komt men nogal eens tegen dat wordt medegedeeld dat een huwelijk door echtscheiding is ontbonden, waarbij de auteur dan gedienstig de datum van het echtscheidingsvonnis vermeldt. U zult nu inzien: die datum is zeker niet de officiële scheidingsdatum en als partijen het vonnis om welke reden ook niet hebben laten inschrijven, dan is er rechtens van echtscheiding helemaal geen sprake! Vóór 1915 werd deze zienswijze overigens niet door een ieder gedeeld en was er op zijn tijd discussie over de vraag wanneer nu precies de echtscheiding een feit was.'

Over deze kwestie bestaat nu dus geen enkele twijfel.
Een ander punt is de vermelding van de echtscheiding in de huwelijksdatabase op onze website. Zoals wellicht bekend is de tekst in de originele registers in principe allesbepalend voor de tekst zoals die op de website komt te staan. Dat geldt in de eerste plaats voor de persoonsnamen. We gaan dus niet over tot 'verbetering' of interpretatie van naamgegevens. Datzelfde geldt ook voor opmerkingen in de marge. Deze worden letterlijk overgenomen. We beschouwen het als de taak van de gebruiker om die gegevens op de juiste wijze te interpreteren.
Desalniettemin zal ik dit punt met de daarvoor verantwoordelijke collega bespreken. Wordt mogelijk vervolgd.

Otto Kuipers
Berichten: 2
Lid geworden op: woensdag 10 okt 2007 12:16 pm

Bericht door Otto Kuipers » vrijdag 19 okt 2007 1:39 pm

Geachte heer Hettinga,

Het overleg binnen Tresoar heeft het volgende opgeleverd.
Op de website van Tresoar is op de pagina 'Voorouders' > 'Zoeken na 1811' > 'Klik hier voor een toelichting op genealogisch onderzoek in Tresoar' de volgende tekst:

Burgerlijke Stand 1811-1942
Voor de meeste bezoekers begint het onderzoek in de Burgerlijke Stand. Dat is een systeem van geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten dat sinds 1811 in elke gemeente wordt bijgehouden. Deze akten zijn allemaal toegankelijk met behulp van databases op deze website. Op de studiezaal van Tresoar zijn dezelfde databases ook te gebruiken.
In de Burgerlijke Stand kan het spoor terug worden gevolgd tot 1811. De Burgerlijke Stand van de volgende perioden is openbaar:
- 1811-1902 geboorteakten
- 1811-1922 huwelijksakten (en bijlagen)
- 1811-1942 overlijdensakten


als volgt aangepast:

Burgerlijke Stand 1811-1942
Voor de meeste bezoekers begint het onderzoek in de Burgerlijke Stand. Dat is een systeem van geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten dat sinds 1811 in elke gemeente wordt bijgehouden. Deze akten zijn allemaal toegankelijk met behulp van databases op deze website. Op de studiezaal van Tresoar zijn dezelfde databases ook te gebruiken.
In de Burgerlijke Stand kan het spoor terug worden gevolgd tot 1811. De Burgerlijke Stand van de volgende perioden is openbaar:
- 1811-1902 geboorteakten
- 1811-1922 huwelijksakten en echtscheidingsakten (en bijlagen)
- 1811-1942 overlijdensakten


Wanneer men nu in de aangepaste tekst op echtscheidingsakten klikt dan wordt men doorgelinkt naar de volgende vraag met antwoord in de FAQ:
Welke datum telt als datum van het ontbinden van een huwelijk?
Let op! Bij de ontbinding van een huwelijk is de datum fan inschrijving van het echtscheidingsvonnis in het register van huwelijken en echtscheidingen de officiële datum van echtscheiding. De inschrijving moest bovendien binnen zes maanden na de vonnisdatum plaats vinden.
Met andere woorden: als een echtscheidingsvonnis niet binnen zes maanden na de vonnisdatum in het register fan huwelijken en echtscheidingen werd ingeschreven, dan had het vonnis geen rechtskracht en bleef het huwelijk dus in stand!


We beseffen dat dit niet de meest ideale waarschuwing is. Het zou beter zijn om bij elke vermelding van een echtscheiding deze waarschuwing getoond te krijgen. Dat is (uiteraard) mogelijk, maar een aanpassing in deze zin van alle BS-databases op onze eigen website en op die van Genlias (één database per grietenij/gemeente) kost zoveel tijd dat we dat niet verantwoord achten.

Ik hoop dat we met de gekozen oplossing de gebruiker toch een eind tegemoet komen.

Met vriendelijke groet,
Otto Kuipers
(Publieke Dienst Tresoar)

Plaats reactie